عوامل موثر بر کیفیت پوست گیری و پرک کردن دانه های یولاف

یولاف (avena sativa)گیاهی از خانواده گندمیان و دارای گل های بسیار ریزاست.گل های یولاف سنبله ای هستند. دانه های یولاف دارای مقدار زیادی نشاسته و همچنین اسیدهای چربی را در ترکیب خود داراست. در همه غلات رابطه منفی بین پروتیین کل و لیزین وجود دارد اما در یولاف اینطور نیست. در مقایسه با دیگر غلات ترکیب اسیدهای امینه یولاف به تخم مرغ و استانداردهای فائونزدیکتر است. چربی یولاف از سایر غلات بیشتر است و بین 3 تا 9 درصدتغییر می کند. با وجود آنکه ایران یکی از خواستگاه های یولاف بشمار می آید، ولی متأسفانه کشت این گیاه به دلیل اطلاعات اندک دربارۀ اهمیت آن و مسائل کاشت، داشت و برداشت، توسعه نیافته است. یولاف گیاهی است که می تواند خود را به آسانی با شرایط آب و هوایی ایران تطبیق دهد و تولید مناسبی از بذر و علوفه داشته باشد. بدین لحاظ فراهم آوردن زمینه های مصرف آن می تواند مشوقی برای گسترش کاشت و تولید آن باشد. این غلّه علاوه بر تأمین انرژی مورد نیاز بدن، به عنوان دانه ای با بالاترین میزان پروتئین و بهترین کیفیت پروتئین در میان سایر غلات شناخته شده است. خصوصیات غذایی منحصر بفرد یولاف ما را برآن داشت تا در مورد این دانه غنی و نحوه فرآوری آن مطالعاتی را انجام دهیم. آزمایش های مربوطه در سه بخش صورت گرفت، که شامل ارزیابی پوست گیری یولاف توسط سفید کن برنج وپوست کن برنج و تعیین شاخص فرآوری و درصد وزنی ذرات در قسمت پرک کردن توسط غلتک بخار می باشد. قبل از انجام آزمایش های اصلی تعدادی آزمایش بر روی خود دانه یولاف انجام شد، تا برخی خواص فیزیکی آن تعیین ودر راستای انجام هرچه بهتر پوست گیری و فرآوری آن استفاده گردد. در این راستایکسری خواص فیزیکی دانه یولاف از جمله ضریب اصطکاک ، چگالی، ضریب بادبردگی، سرعت حد و عدد رینولدز طی آزمایشاتی برای نمونه در دسترس تعیین گردید.در آزمایشات مربوط به پوست گیری یولاف با دستگاه پوست کن برنج، عواملی که مورد ارزیابی قرار گرفت، شامل میزان ورودی دستگاه، رطوبت دانه ها و آنزیم بری کردن دانه ها بود. رطوبت در سه سطح، میزان ورودی دستگاه در دوسطح، آنزیم بری در دو سطح و در چهار تکرار مورد آزمایش قرار کرفت. آزمایشات مربوط به دستگاه پوست کن برنج در سه سطح رطوبتی 6، 10و 15 درصد وزنی و چهار تکرار صورت گرفت،که فاصله غلتک ها به صورت ثابت و به مقدار 4/0 میلی متر در نظر گرفته شد که به علت اسفنجی بودن یکی از غلتک ها امکان لحاظ کردن سایر فواصل امکان پذیر نبود. بنابراین در مجموع 12 آزمایش در سه تیمار و چهار تکرار انجام شد. عواملی که در آزمایش پرک کردن یولاف مورد ارزیابی قرار گرفت، شامل سرعت دورانی غلتک، فاصله بین دو غلتک و زمان بخاردهی بود.سرعت دورانی غلتک ها در سه سطح، فاصله ببین دو غلتک در سه سطح، زمان بخاردهی در سه سطح و در سه تکرار مورد آزمایش قرار گرفت. سرعت دورانی غلتک ها با اینورتور و با تغییر فرکانس تغییر داده شد. سرعت های 250، 300و 350 دور بر دقیقه به عنوان سطوح مختلف سرعت در نظر گرفته شد. سرعت ها با انجام پیش آزمایش و بررسی منابع در نظر گرفته شد. سطوح فاصله که مورد ارزیابی قرار گرفت4/0، 5/0و 6/. میلی متر بود، که مقدار 5/0میلی متر با پیش آزمایش و4/0و 6/0 میلی متر به عنوان حد بالا و پایین در نظر گرفته شد.در نهایت نتیجه آزمایش ها بدین نحو بود، که پوست کنی با دستگاه سفیدکن برنج بازده مناسبی نداردواز لحاظ اقتصادی با توجه به تلفات بالای دانه مقرون به صرفه نمی باشد. بهترین رطوبت برای پوست گیری با دستگاه پوست کن برنج رطوبت 6درصد می باشد، که بیشترین مقدار درصد دانه های پوست گیری شده و کمترین مقدار دانه های خرد شده را داراست. در آزمایشات مربوط به پرک کردن دانه های یولاف نیز، نتایج حاکی از آن بود که بهترین تیمار برای فرآوری دانه های یولاف زمان بخاردهی20 دقیقه و سرعت غلتک 350 دور بر دقیقه و فاصله غلتک 5/0میلی متر می باشد.